Misak-ı Milli kabul edildi
Esas adı Ahd-ı Milli Beyannamesi olan Misak-ı Milli (Ulusal Ant); son Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nda, milletvekillerinin 28 Ocak 1920’deki gayri resmi toplantısında kararlaştırıldı. Meclis’in 17 Şubat 1920 tarihli oturumunda Edirne Milletvekili Mehmet Şeref Bey (Aykut), belgeyi kürsüden oldubitti tarzında okuyunca, beyanname hazır olan mebusların alkışlarıyla kabul edildi. Misak-ı Milli, 2 Mart 1920’de yabancı parlamentolara ve basına açıklandıysa da, önemli bir etkisi olmadı.
I. Dünya Savaşı’nın ardından İtilaf Devletleri’ne sunulmuş bir çeşit “barış programı” olan Misak-ı Milli, Türkiye’nin kabul ettiği asgari barış şartlarını içeriyordu. Misak-ı Milli metninin nasıl ve kim tarafından şekillendirildiği tartışmalıdır. Ancak özü 23 Temmuz 1919’da toplanan Erzurum Kongresi’nde benimsenmiş, Felah-ı Vatan Grubu’nun bazı üyeleri tarafından da son şekli verilmiştir. Altı maddeden oluşan Misak-ı Milli’nin imparatorluktan ulus-devlete doğru atılan önemli bir adım olduğunu, A.J. Toynbee gibi düşünürler hemen işin başında sezmişlerdir.
Türkiye’nin bugünkü güney sınırı, Misak-ı Milli’de çizilen sınırın çok daha kuzeyinden geçmektedir. Hatay’ın geri alınmasıyla bu kayıp bir nebze de olsa giderilmiştir. Batum, bugünkü Iğdır iline karşılık olan Surmalu ile trampa edildiğinden oradaki kayıp da dengelenmiş sayılır. Batı Trakya’da sadece Karaağaç’tan ödün verilmiş ve oradaki Türk çoğunluk Yunanistan’a terk edilmiştir.
Misak-ı Milli ne bir uluslararası belgeydi ne de anayasal bir anlam taşıyordu, sadece savaş sonrasında nasıl hareket edileceğine işaret eden bir ilkeler demetiydi. Ancak içeriği çağının siyasal gerçeklerinden kaynaklandığından, benzerleri gibi tarihin derinliklerinde kaybolup gitmemiştir.
