1946 yılında genç piyanist ve eğitimci Mithat Fenmen, Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası başkemancısı Orhan Borar’la beraber Cebeci’deki Ankara Devlet Konservatuarı salonunda bir konser veriyordu. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, eşi ve oğlu Erdal İnönü ile konserin dinleyicileri arasındaydı. Konserin bitiminde Mithat Fenmen, “Şimdi size bir sürprizimiz var” diyerek 4 yaşındaki İdil Biret’i sahneye çıkardı. Piyano sandalyesinin çok alçak gelmesi üzerine bir yığın nota konularak küçük kız piyano başına yerleşti ve üç parça çaldı. Herkes hayran kalmıştı. Daha sonra İdil Biret “Daha çalmak istediğimi, ama piyanodan indirildiğimi hatırlıyorum” diye anlatacaktı o günü.
Suna Kan’ın babası Nuri Kan Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrasında keman çalıyordu. Cebeci’deki salonda verilen konserlerin devamlı izleyicisi olan Cumhurbaşkanı İnönü, kemancı Nuri Bey’in kabiliyetli kızı Suna’nın bahsini işitmiş ve onu tanımak istemişti. Konser arasında Suna’yı İnönü ile tanıştırmışlardı. 1946 yılı haziran ayında gerçekleşen Suna Kan’ın ilk konserine İnönü gelememişti ama eşi Mevhibe İnönü dinleyiciler arasındaydı.
İsmet İnönü, İdil Biret’i dinledikten ve Mithat Fenmen’in tavsiyeleri alındıktan sonra, bu harika çocuğun yurtdışında eğitim görmesi için yasal düzenleme yapılması gündeme geldi. Yasa Mecliste komisyondayken İsmet İnönü, dinlediği ve öğretmenlerinden “büyük istidat” olduğunu öğrendiği Suna Kan’ın da Yasaya eklenmesi istemişti.
Kanun Milli Eğitim ve Bütçe Komisyonlarından geçtikten sonra 7 Temmuz 1948’de Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’na geldi. Uzun tartışmalardan sonra, salonda bulunan 245 üyeden 239’u kabul oyu verdi ve Yasa, teklif edilmesinden 2.5 sene sonra uygulanabilir hale geldi.
(Ek:1 İdil Biret ve Suna Kan’ın Yabancı Memleketlere Müzik Tahsiline Gönderilmesine Dair Kanun)
Bu tarihten 5 ay sonra 12 yaşındaki Suna Kan, 8 ay sonra da 7 yaşındaki İdil Biret yurt dışına gittiler.
15 Şubat 1956 tarihinde İdil Biret ve Suna Kan’ın bütün hakları saklı tutularak “Güzel Sanatlarda Fevkalade İstidat Gösteren Çocukların Devlet Tarafından Yetiştirilmesi Hakkında Kanun” çıkarıldı. Böylece yasanın kapsamı genişletilmişti.
(Ek:2 Güzel Sanatlarda Fevkalade İstidat Gösteren Çocukların Devlet Tarafından Yetiştirilmesi Hakkında Kanun)
Bu kanun ile yurtdışı eğitime 11 çocuk yollandı.
1957: 13 yaşındaki Verda Erman piyano eğitimi için Paris Konservatuarı’na gönderildi. 1971 yılında Devlet Sanatçısı ünvanını aldı.
1957: 15 yaşındaki Ateş Pars Paris Konservatuarına kompozisyon ve piyano eğitimine yollandı. 1964’te korepetitör olarak Ankara Devlet Operasında çalıştı. Daha sonra dünya çapında bestelere imza attı.
1957: 15 yaşındaki Hasan Kaptan Paris’e resim eğitimine gitti. Yurtdışında önemli sergilerde eserleri sergilendi.
1958: 13 yaşındaki Fuat Kent Paris Konservatuarı piyano bölümüne başladı. Eğitimini tamamladıktan sonra Avusturya’da yaşamaya başladı. 1980’lerde çağdaş müzikte, özellikle piyanoda yeni ses üretme tekniklerinde tanınmış bir uzman olarak akademik görevlerine devam etti.
1962: Nevbahar Aksoy bu kanun kapsamında Zeki Faik İzer ve Cevat Dereli’den özel ders aldı. Liseyi bitirince 17 yaşında, 1969 yılında Paris Devlet Güzel Sanatlar Yüksek Okulu resim bölümüne yollandı. Daha sonra Sorbonne Üniversitesine kendi imkanları ile giderek doktorasını tamamladı ve ulusal ve uluslararası yarışmalarda çeşitli ödüller kazanarak başarılı çalışmalarına devam etti.
1962: Neveser Aksoy bu kanun kapsamında Zeki Faik İzer ve Cevat Dereli’den özel ders aldı. Liseyi bitirince 1970 yılında 17 yaşında iken Paris Devlet Güzel Sanatlar Yüksek Okulu resim bölümüne yollandı. Daha sonra ablası gibi Sorbonne Üniversitesine kendi imkanları ile giderek doktorasını tamamladı ve ulusal ve uluslararası yarışmalarda çeşitli ödüller kazanarak, başarılı çalışmalarına devam etti.
1963: 17 yaşındaki İsmail Aşan Paris Konservatuarı keman bölümüne gitti. 1981 yılında Devlet Sanatçısı oldu.
1965: 12 yaşındaki Tunç Ünver Paris Konservatuarına keman eğitimine gitti. 1981 yılında Devlet Sanatçısı oldu.
1965: 12 yaşındaki Selman Ada Paris konservatuarına yollandı. Kompozitör ve orkestra şefliği eğitimi aldı. 1973 yılında İstanbul Devlet Opera Balesinde çalışmaya başladı. Besteci ve orkestra şefliği görevlerinden sonra 1980 yılında yeniden Paris’e dönerek konservatuarda ders verdi. Devlet Opera ve Bale Genel Müdürlüğü yaptı.
1966: 12 yaşındayken Gülsin Onay Paris Konservatuarı piyano bölümüne gönderildi. 1987 yılında Devlet Sanatçısı oldu.
1968: 13 yaşındaki Hüseyin Sermet Paris Konservatuarı piyano bölümüne gönderildi. 1991 yılında Devlet Sanatçısı oldu.
1968 yılından sonra yetkili Milli Eğitim Bakanlığı, yasada öngörülen “komisyon”u kurmadığı için yasa işlemez hale geldi.
Bu yasanın işletilmemesinin yarattığı boşluğu değişik bir yöntemle giderebilmek amacıyla Mithat Fenmen ve eğitimci, besteci İlhan Baran yeni bir model geliştirdi. Konservatuar’da hızlandırılmış yoğun eğitime olanak sağlayan “Özel Statü” yü kurumsallaştıran 15725 sayılı yönetmelik, Mithat Fenmen’in ısrarlı takibi sonucunda 15 Ekim 1976’da Bakanlar Kurulunca onaylanarak yürürlüğe girdi.
(Ek:3 Müzik Alanında Özel istidat ve Kabiliyetli Çocukların Devlet Konservatuarlarında Yetiştirilmesine Dair Geçici Yönetmelik )
Özel Statü kapsamında eğitim gören sanatçılarımız:
Oya Ünler (piyano): Ulvi Cemal Erkin’in önerisiyle “özel statü”de öğrenimine devam etmesi kararlaştırıldı. Ankara Devlet Konservatuvarı’na girerek özel bir statüde önce Erkin, ardından Mithat Fenmen ile piyano ve İlhan Baran ile teori çalıştı. 1978 yılında mezun olan Oya Ünler Bayka, mezuniyetini takiben Kültür Bakanlığı tarafından Paris’e gönderildi.
Burçin Büke (piyano): 11 yaşında 1977 yılında yapılan “Harika Çocuklar”sınavını kazandı ve Mithat Fenmen ile piyano, İlhan Baran ile de teori ve kompozisyon çalışmalarına başladı. 1982 yılında yeni adı Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı olarak değişen Konservatuar’ı bitirdi ve kazandığı devlet bursu ile Almanya’nın Hannover kentinde Müzik Akademisi’nde okumaya gitti.
Fazıl Say (piyano): Küçük yaşlarda müziğe ilgi duymaya başlayan Say, dört yaşında piyano eğitimi almaya başladı. Sekiz yıl boyunca Mithat Fenmen ile çalıştı; 1982 yılında Ankara Devlet Konservatuarı’nda “Özel Statü” kapsamında öğrenim gördü; Kamuran Gündemir ile piyano, İlhan Baran ile kompozisyon eğitimi aldıktan sonra, 1987’de Konservatuar’ın piyano ve kompozisyon bölümlerini bitirdi. Çalışmalarını Almanya’da kazandığı bursla Düsseldorf Müzik Yüksek Okulu’nda sürdüren Say, 1991’de konser solisti diplomasını aldı.
Muhittin Dürrüoğlu (piyano): 1980 yılında girdiği Ankara Devlet Konservatuarı’nda üstün yetenekli çocuklarla ilgili “Özel Statü” kapsamına alınarak Kâmuran Gürün, Ersin Onay ve kompozisyonda İlhan Baran ile çalıştıktan sonra, müzik eğitimine Belçika ve ABD’nin dünyaca ünlü müzik okullarında devam etti.
Şölen Dikener (viyolonsel): Müzik öğrenimine sekiz yaşında başlayıp Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı’nda “Üstün Yetenekli Ögrenciler” statüsünde sürdüren Dikener 18 yaşında üniversiteden mezun olmuştur. Bu dönemde Mithat Fenmen ve Bedii Aran ile oda müzigi ve müzik tarihi çalışmıştır. Burslu olarak 1986-87 arası Viyana’da Tobias Kühne’nin solistlik sınıfında yer aldıktan sonra, Fransa’da çalışmalarını sürdürmüş ve 1992’de ABD’ye yerleşen sanatçı, Michigan State University’den “Müzik Doktorası” derecesini almıştır.
Yeşim Alkaya (piyano): Müzikteki özel yeteneği henüz küçük yaşta H.Ü. Ankara Devlet Konservatuvarı’nda iken fark edilen Yeşim Alkaya Yener, “Üstün Yetenekli Çocuklar Statüsü”nü kazanmış ve lisans eğitimini bu programda Tulga Cetiz ve İlhan Baran ile tamamladıktan sonra, A.B.D. Rochester Üniversitesi Eastman School of Music’te Rebecca Penneys ile çalışarak, “Master of Music” diploması almıştır.
Çağlayan Ünal (viyolonsel): 1978 yılında H.Ü. Ankara Devlet Konservatuvarına girdi ve 1987 yılında “Özel Statü” kapsamına alınarak mezun oldu. Aynı yıl H.Ü. Ankara Devlet Konservatuvarı’nda Sanat Uygulatıcısı olarak görev yapmaya başladı. 1992 yılında Yüksek Lisans ve 1996 yılında da Sanatta Yeterlik/Doktora diploması aldı.
Ertan Torgul (keman): 12 yaşında Ankara Devlet Konservatuarı’nda Nuri Çeken’den ders almaya başladı. Yeteneğiyle dikkat çeken Torgul, “Özel Statü” programına alınarak, Suna Kan ile çalışmalarını sürdürdü. 1987’de Konservatuvar’dan mezun olduktan sonra A.B.D’ye giderek, çalışmalarına Sacramento Senfoni Orkestrası 1. Kemanı, William Barbini ile devam etti ve iki yıl boyunca Orkestra’nın üyesi oldu. Halen A.B.D.’de yaşamakta, müzik alanında solist olarak ve oda müziği alanında faaliyetleri bulunmaktadır.
Özgür Balkız (keman): 1979 yılında Ankara Devlet Konservatuarı’nda Nuri Çeken’in keman sınıfına kabul edilen sanatçı, dört senelik eğitimi sırasında üstün performansının fark edilmesi üzerine, 1983 yılında “Üstün Yetenekli Öğrenciler” statüsüne alındı ve Suna Kan’ın keman sınıfına geçti. 1987 yılında Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın (CSO) sınavına girerek başarılı oldu ve bir yıl Franz Liszt Müzik Akademisi’nde (Macaristan) okumaya gitti. CSO’da “birinci derece keman üyeliği” ünvanı olan Özgür Balkız, halen CSO’da çalışmaya devam etmektedir.
Çağıl Yücelen (keman): Müziğe dört yaşında babası Akşit Yücelen’le başlamış, Ankara Devlet Konservatuvarı’nı bitirdikten sonra İtalya’da Chigiana Müzik Akademisi’nde ve Viyana Devlet Müzik Yüksek Okulu’nda öğrenim yapmıştır. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası solisti olan sanatçı, “Anadolu Yaylılar Dörtlüsü”nü kurulmasına öncülük etmiştir.
Tuluyhan Uğurlu (piyano): 1976 yılında, 7 yaşında “Üstün Yetenekli Çocuklar Statüsü” sınavını kazanarak yurt dışında müzik eğitimi almaya hak kazandı. İstanbul’da Lise ve Konservatuvar’ın ardından eğitimini Viyana Müzik Akademisi’nde tamamladı.
Son yıllarda Konservatuarda “Özel Statü” mekanizması işletilmiyor. En son 1998 yılında 8 yaşındaki Emrecan Yavuz dönemin Kültür Bakanı İstemihan Talay’ın onayı ile kurulan Uzmanlar Kurulu’nca Devlet himayesine alınmıştır. Kendisine H. Ü. Ankara Devlet Konservatuvarı’nda 5 yıl boyunca eğitim verilmiştir. Daha sonra 16 yaşında özel imkanlarla Viyana’ya gidip orada eğitimini sürdürmüştür.
Ek:1
İDİL BİRET VE SUNA KAN’IN YABANCI MEMLEKETLERE MÜZİK TAHSİLİNE GÖNDERİLMESİNE DAİR KANUN
Resmi gazete ile ilanı: 12.7.1948, Sayı: 6955
No: 5245 Kabul tarihi: 7.7.1948
BİRİNCİ MADDE: Musiki sahasında olağanüstü istidat gösteren Münir Biret kızı 1941 doğumlu İdil Biret’I ve Nuri Kan kızı 1936 doğumlu Suna Kan’ı, bu kanunun esasları ve 8 Nisan 1929 tarihli ve 1416 sayılı kanunun bu kanuna aykırı olmayan genel hükümleri uyarınca musiki tahsil etmek üzere yabancı memleketlere göndermeye Milli Eğitim Bakanı yetkilidir.
İKİNCİ MADDE: Milli Eğitim Bakanlığı, İdil Biret ve Suna Kan’ın öğrenim hayatını Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve terbiye Dairesi Başkanı, Yüksek Öğretim Genel Müdürü, Güzel Sanatlar Genel Müdürü, Devlet Konservatuarı Müdürü, Devlet Konservatuarı Öğretmenler Kurulunca seçilecek üç müzik öğretmeni ve Milli Eğitim Bakanının uygun göreceği bir uzmandan müteşekkil bir Komisyon marifeti ile takibettirir. Bu kurul, gereken hallerde Milli Eğitim Bakanının daveti üzerine toplanır; görevleri şunlardır:
1.Idil Biret ve Suna Kan hakkında uygulanacak mesleki ve genel öğrenim planı ve öğrenim müddetini yabancı memleketlerdeki uzmanların da düşünce ve tekliflerini almak sureti ile hazırlamak ve gereken hallerde aynı suretle uzmanların fikir ve tekliflerini aldıktan sonra değiştirmek;
2. Bu plana göre öğrenimlerinin gelişmesini çocukların devam ettikleri kurumların müdür veya uzmanlarından her yıl alınacak ve gereken hallerde uzmanlardan istenecek raporlarla takip etmek;
3. Bu öğrencilerin öğrenimde ilerleyişlerini tatmin edici bulmadığı zaman kendilerini memlekete çağırmak hususunda karar vermek.
ÜÇÜNCÜ MADDE: Bu kanun uyarınca yabancı memleketlere gönderilecek olan çocukların ana veya babası veya vasisi, bu mümkün olmadığı takdirde bunların münasip görecekleri kimse, öğrenci ile birlikte gönderilir. Bu zatın çocuğa bakabilecek yaşta ve durumda olması gerekir. Bu suretle öğrenci ile birlikte gönderilecek kimseye bir defaya mahsus olmak üzere gidiş ve geliş yollukları ve çocuk 16 yaşını dolduruncaya kadar öğrencinin gönderileceği yerin öğrenci ödeneği miktarınca aylık ödenek verilir.
DÖRDÜNCÜ MADDE: Bu kanun uyarınca yabancı memleketlere gönderilecek olağanüstü sanat istidatlı çocuklar öğrenim hayatlarında umulan sonucu vermeden memlekete geri çağrıldıkları takdirde hiçbir tazminat kovuşturmasına bağlı olmadıkları gibi hizmet ödeviyle de yükümlü tutulmazlar. Tahsillerini başarı ile bitirip döndükleri zaman mecburi hizmet ödevi ile yükümlü tutulmazlar. Kanuna uygun mazereti olmadan kendilerinden tahsili yarıda bırakır veya tahsilini bitirdikten sonra memlekete geri dönmezse gerek kendileri gerek beraberlerinde gönderilmiş olan kimseler için ihtiyar olunmuş bütün masraflar tutarı öğrenciden veyahut veli veya vasisinden tehsil olunur. Öğrencinin yabancı memleketlere gönderilebilmesi için veli veya vasisinin bu yolda kefilli bir taahhüt senedi vermesi gerektir.
BEŞİNCİ MADDE: Bu kanun uyarınca yabancı memleketlere gönderilecek olağanüstü istidatlı çocukların ve beraberinde yollanacak kimselerin aylık ödenekleriyle yollukları, öğrenciler yetiştirildikleri okul veya müesseselere yemekli ve yatılı pansiyoner olarak yazdırıldıkları taktirde aylık ödenekleri ilgili kurumlara ödenecek pansiyon ücretleri ve genel olarak o öğrencilerin her türlü tedris vasıta ve malzemesi giderleri de ödenir.
GEÇİCİ MADDE: Bu kanun gereğince 1948 yılı içinde yapılacak harcamalar, 1948 yılı bütçe kanununa bağlı (A) işaretli cetvelin Milli Eğitim Bakanlığı kısmındaki 587’inci (yabancı memleketlere gönderilecek öğrencilerin her çeşit giderleri) bölümünün 13’üncü (çeşitli gider) maddesinden ödenir.
ALTINCI MADDE: Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
YEDİNCİ MADDE: Bu kanunu maliye ve Milli Eğitim Bakanları yürütür.
Ek:2
GÜZEL SANATLARDA FEVKALADE İSTİDAT GÖSTEREN ÇOCUKLARIN DEVLET TARAFINDAN YETİŞTİRİLMESİ HAKKINDA KANUN
Kanun Numarası : 6660
Kabul Tarihi : 15/2/1956
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 24/2/1956
Sayı : 9242
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3 Cilt : 37 Sayfa : 316
Madde 1 – Güzel sanatlarda fevkalade icra ve ibda istidadı gösteren çocukları memleket dahilinde veya yabancı memleketlerde Devlet hesabına yetiştirmeğe, Talim ve Terbiye Dairesi Reisi, Güzel Sanatlar Umum Müdürü, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi ile Ankara Devlet Konservatuvarı müdürleri, bu müesseselerin mütehassıs öğretmenleri arasından Öğretmenler Kurulunca seçilecek üçer mütehassıs ile fonetik ve plastik sanatlar sahasında tanınmış kimseler arasından Maarif Vekaletince seçilecek iki mütehassıstan müteşekkil komisyonun tesbit ve teklifi üzerine Maarif Vekili salahiyetlidir.
Madde 2 – Birinci maddede yazılı Komisyon:
a) Fevkalade istidatlı çocukların, tahsil müesseseleri veya yetiştirmeyi deruhde eden mütehassıslarla temas suretiyle, tahsil ve yetiştirilme mahal, müddet ve programlarını tayin ve tesbit eder ve lüzumu halinde bunları değiştirir.
b) Tahsil ve yetiştirilmeleri esnasında gerekli her türlü kontrol, murakabe ve teftişleri yapar veya yaptırır.
c) Tahsil ve yetiştirilmeleri ile ilgili esas enstrüman, teçhizat ve sair teknik vasıta ve malzemeyi tayin edip mubayaasına veya lüzumunda hibe edilmesine karar verir. ç) Fevkalade hallerde çocukları taltif veya mükafatlandırır.
d) Lüzum gördüğü hallerde çocukların tahsillerine devam etmemelerine veya memlekete celbedilmelerine karar verir.
Madde 3 – Birinci maddede yazılı fevkalade istidatlı çocukların Devlet hesabına yabancı memleketlerde yetiştirilmelerinde ana ve baba veya bunlardan biri veya vasisi, bulunmadığı takdirde Maarif Vekaletince tayin edilecek, çocuğa bakmağa muktedir en yakın aile mensuplarından biri refakat eder. Memleket içinde parasız yatılı olmıyan müesseselerde yetiştirilmeleri halinde de bu madde hükümleri tatbik olunur.
Madde 4 – Birinci maddede yazılı fevkalade istidatlı çocuklarla refakatlerinde gönderileceklere, memleket içinde veya dışında yapılacak tediyelerin nev’i ve miktarları her sene bütçe kanunlarına bağlı formüllerle tesbit olunur. Madde 5 – 7/7/1948 tarihli ve 5245 sayılı kanun mer’iyetten kaldırılmıştır.
Madde 5 – 7/7/1948 tarihli ve 5245 sayılı kanun mer’iyetten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1 – (6660 sayılı Kanunun kendi numarasız geçici maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.) 5245 sayılı kanunla yabancı memleketlere müzik tahsiline gönderilmiş bulunan İdil Biret ve Suna Kan haklarında da, müktesep hakları baki kalmak şartiyle, bu kanun hükümleri tatbik olunur. Madde 6 – Bu kanun neşri tarihinden itibaren mer’idir. Madde 7 – Bu kanunun hükümlerini icraya Maliye ve Maarif Vekilleri memurdur.
Ek:3
MÜZİK ALANINDA ÖZEL İSTİDAT VE KABİLİYETLİ ÇOCUKLARIN DEVLET KONSERVATUARLARINDA YETİŞTİRİLMESİNE DAİR GEÇİCİ YÖNETMELİK
I — KAPSAM: Madde 1 — Bu Yönetmelik, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununun 33. maddesine göre müzik alanında özel istidat ve kabiliyeti beliren çocukların küçük yaşlardan itibaren Devlet Konservatuvarlarında özel programlara göre yetiştirilmeleriyle ilgili esasları kapsar.
II — AMAÇ: Madde 2 — Müzik alanında özel istidat ve kabiliyet gösteren çocukların, özel programlarla, icra ve kompozisyon dallarında sanatçı olarak Devlet Konservatuvarlarında yetiştirilmelerini sağlamaktır.
III — BAŞVURMA: Madde 3 — Başvurmalar ilgili Devlet Konservatuvarı Müdürlüklerine yapılır.
IV — ÖZEL YETİŞTİRME PROGRAMINA ALINMA ŞARTLARI: Madde 4 — Özel yetiştirme programına alınacak çocuklarda meslek dallarına göre aşağıda yazılı şartlar aranır.
A— İCRACILIK DALI İÇİN : a) Yaşının tekabül ettiği Devlet Konservatuvarındaki sınıfın en az üç üst sınıf müfredat seviyesindeki bir programı üstün başarıyla çalmak,
b) En az dört sesi bir arada duymak,
c) Piyanoda çalınacak modülâsyonları adlandırabilmek.
B — KOMPOZİSYON DALI İÇİN : a) Bestelediği eserlerin, özel bir istidadı olduğunu gösterdiğine Değerlendirme Komisyonunca karar verilmek,
b) Duyarak, armonik analizleri yapabilmek.
V — DEĞERLENDİRME KOMİSYONU : Madde 5 — Özel yetiştirme programma alınacakların imtihanı, Değerlendirme Komisyonunca yapılır.
Madde 6 — Değerlendirme Komisyonu şu üyelerden teşekkül eder;
a) İlgili Devlet Konservatuvarı Müdürü (Başkan)
b) Kompozisyon bölümünün yüksek devrelerinde esas meslek dersi öğretimi yapan öğretmenler arasından, müdür tarafından seçilecek bir üye,
c) Öğrencinin meslek dalıyla ilgili bölümün yüksek devresinde esas meslek dersi öğretimi yapan öğretmenler arasından müdür tarafından seçilecek üç üye.
Madde 7 — Özel yetiştirme programına alman öğrencilerin Meslekî ve Kültürel gelişimlerinden Değerlendirme Komisyonu sorumludur.
VI — EĞİTİM VE ÖĞRETİM : Madde 8 — Özel yetiştirme programı a) Meslek dersleri b) Genel kültür dersleri olmak üzere iki gruptaki dersleri kapsar.
Madde 9 — Meslek derslerinde yapılan Eğitim ve Öğretim çalışmaları Kompozisyon veya Enstrüman dallarında olmak üzere uygulamalı ve teorik olarak yürütülür. Bunun için her öğrencinin gelişme hızına uygun olarak meslek dersleri öğretmenlerince hazırlanacak özel programlar uygulanır Hangi derslerin hangi öğretmenlere verileceği Değerlendirme Komisyonunca kararlaştırılır.
Madde 10 — Özel yetiştirme programı kapsamına alman öğrencilerin genel kültür bakımından, yetiştirilmeleri, özel bir program ile sağlanır. Genel Kültür Eğitimi programında yer alacak olan Kültür derslerinin öğretiminde ferdî yetiştirme esas olmakla beraber, gerekli durumlarda öğrencilerin grup çalışmalarına katılmaları istenebilir. Kültür dersleri müfredat programları her ders için ayrı ayrı olmak üzere ders öğretmeni tarafından dönem esasına göre hazırlanarak Değerlendirme Komisyonunun onayına sunulur.
VII — DEĞERLENDİRME VE SINIF GEÇME : Madde 11 — Bu öğrencilerin imtihan ve sınıf geçme işlemleri aşağıdaki şekillerde yapılır : a) Meslek derslerinden : Öğretim yılı sonlarında enstrüman bölümleri öğrencilerinin verecekleri en az bir konser ile kompozisyon bölümü öğrencilerinin Değerlendirme Komisyonuna sunacakları eserlerine göre değerlendirme yapılır. Bu maksatla öğrencilerin verecekleri konserlerde Değerlendirme Komisyonu üyeleri hazır bulunarak öğrencilerin başarısı hakkında karar verirler. Komisyonca başarılı görülenler, gösterdikleri seviyeye göre üst sınıflara geçirilirler. En az bir üst sınıfa geçme seviyesi gösteremeyenler özel yetiştirme programı kapsamından çıkarılarak Değerlendirme Komisyonunca tespit edilecek normal Konservatuvar sınıflarında, genel eğitim ve öğretim bakımından seviyesinde bulundukları sınıfa aktarılarak, öğrenimlerine devam ettirilirler. Diğer meslekî derslerden, ders öğretmenlerinin öğrenci hakkında verecekleri raporlara göre Değerlendirme Komisyonu tarafından yapılacak değerlendirmede en az bir üst sınıfa geçme seviyesi gösteremeyenler de özel yetiştirme programı kapsamından çıkarılarak aynı esaslara göre normal Konservatuvar sınıflarına aktarılarak devam ederler. b) Genel kültür dersleri Onuncu madde esaslarına göre öğrencilerin genel kültür derslerinin değerlendirilmesinde sınıf geçme – kalma işlemi yapılmaz; geliştirilecek programlara göre öğrencilerin yetiştirilmelerine devam edilir.
Madde 12 — Değerlendirme Komisyonunun özel yetiştirme programı kapsamına alınan öğrencilere dair imtihan ve değerlendirme toplantılarına, öğrencinin esas dal öğretmeni de aynı haklarla katılır.
VIII — MEZUN OLMA VE DİPLOMA : Madde 13 — Bu öğrenciler çalıştıkları enstrüman ve Kompozisyon dallarında en çok beş yıllık eğitim ve öğretimden sonra meslekî derslerden Devlet Konservatuvarlarının Orta devre bitirme seviyesine gelmiş olmalıdırlar. Orta ve yüksek devre meslekî derslerini bu yönetmelik esaslarına göre tamamlayarak mezun olanlara Devlet Konservatuvarı Orta veya yüksek devre diploması verilir. Yalnız esas dal dersinden orta veya yüksek devre müfredat programını tamamlayanlara diploma verilemez.
IX — GENEL HÜKÜMLER : Madde 14 — Bu öğrencilere genel ilke olarak ferdî ders verilir. Değerlendirme Komisyonunca gerekli görüldüğünde belli süreler için Kon servatuvarın toplu derslerine katılmaları istenebilir.
Madde 15 — Bu öğrenciler, Devlet Konservatuvarlarında ders görmekle yükümlüdürler. Ancak, Değerlendirme Komisyonunca gerekli görüldüğü hallerde, dersler Konservatuvar dışında da yapılabilir.
Madde 16 — Bu öğrencilerin Eğitim ve Öğretim gelişimlerini gözetlemek üzere, Değerlendirme Komisyonu gerektiğinde öğrencileri dinliyebilir. Ve eserlerini inceleyebilir.
Madde 17 — Sınıf geçme ve diploma defterlerine bu öğrenciler için «özel programa tabi» sözü yazılır.
Madde 18 — Bu öğrencilerin disiplin durumları Devlet Konservatuvarları Disiplin Yönetmeliğine tabidir. Ancak, Disiplin Kurulunda bu öğrencilerle ilgili husus görüşüldüğünde Değerlendirme Komisyonunun kendi aralarından seçeceği bir üye de tam oy hakkı ile disiplin kuruluna katılır.
Madde 19 — Kayıt için aynı belgeler bu öğrencilerden de istenir.
Madde 20 — Bu öğrencilerin başka Devlet Konservatuvarına nakiller mazeretlerine ve eğitim öğretim imkânına göre Değerlendirme Komisyonunun teklifi ile Bakanlıkça yapılır.
Madde 21 — Çok yetenekli görülen öğrenciler, gerekirse Değerlendirme Komisyonu kararı ile asıl çalışma dalından başka bir dalda da öğrenim görebilirler. Bu öğrenim sırasında öğrenciler asıl dallarındaki başarıyı devam ettirmek zorundadırlar.
Madde 22 — Değerlendirme Komisyonu kararı ile, öğrenimlerinin başlangıcında öğrencilerin dallan değiştirilebilir.
Madde 23 — Özel yetiştirme programına alınan öğrencilerin öğretmenlerinin değiştirilmesine, Değerlendirme Komisyonunca karar verilebilir.
Madde 24 — Özel yetiştirme programına alman öğrencilerin devam ve devamsızlıkları, ders öğretmenlerince okul idaresine verilecek yoklama fişlerine göre tespit edilir.
Madde 25 — Maddî ve ailevî imkânları yeterli olmayan öğrenciler parasız yatılı veya mümkün olursa burslu; diğerleri ise paralı gündüzlü olurlar. Parasız yatılı olacak öğrenciler, verecekleri belgeler incelenerek Değerlendirme Komisyonunca kararlaştırılır. Parasız yatılı olanlar, ilgili kanuna göre mecburî hizmetle yükümlüdürler.
X — UYGULAMA VE YÜRÜRLÜK Madde 26 — Bu yönetmelikte bulunmayan hususlarda, Devlet Konservatuvarı yönetmeliklerine ve Bakanlık emirlerine göre işlem yapılır.
Madde 27 — Bu yönetmelik esaslarına göre özel yetiştirme programının hangi Devlet Konservatuvarlarında uygulanacağı Başkanlıkça kararlaştırılır.
GEÇİCİ MADDE 1 — 1739 sayılı Kanunun 33. maddesi gereğince halen deneme eğitimine tabi tutulanlar, bu yönetmelik kapsamına alınmak üzere Değerlendirme Komisyonu tarafından tespit edilecek seviye sınıflarına intibak ettirilirler.
Madde 28 — Bu yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 29 — Bu yönetmeliği, Kültür Bakanı yürütür.
