Erdal İnönü, farklı bir siyasetçi olarak siyasete getirdiği ilkler ve ilkeler anlamında Türk siyasetinde ilk olmayı hak etmiştir.
Bu ilkler ile siyasal ahlakın oluşumunda ve Türk siyaset geleneğine olumlu özellikler kazandırılmasında ciddi katkılar sağlamıştır.
12 Eylül sonrasında siyasetin yeniden yapılandırılıp demokrasiye geçişin hızlandırılmasında, soyadının gücü ile siyasi yaşama davet edilmiştir.
Ancak gücünün sadece soyadında olmadığını hemen kanıtlayarak;
- Sosyal demokratların bütünleşip iktidar olmalarında,
- On yılda bir askeri müdahale alışkanlığını sona erdirmede,
öncü görevini başarı ile tamamlayıp zirvede iken siyasi görevlerini bırakabilmiştir.
Erdal İnönü, halkın sevdiği güvendiği, inandığı ve gerçek kişiliğini tanıdığı bir siyasetçi idi. Bu özellikleri nedeni ile de hiçbir zaman halktan kerhen oy almamıştır.
Türk siyasetine getirdiği ilkler, onlarca yıl siyaset yapıp da Türk siyasetinin önünü tıkayan liderlerden onu farklılaştırmıştır.
Erdal İnönü’nün ilkleri;
- İstemeden girdiği siyasetten isteyerek ayrıldı.
- SHP-DYP koalisyonunun oluşumundaki yapıcı yaklaşımı ile geleneksel sağ-sol çatışması ortamından yumuşama ortamına geçişi sağladı.
- Erdal İnönü dönemi 80’li yıllarda sol partilerin en başarılı dönemidir.
- Siyasetçinin özverili olması gerektiğini göstermiştir. (Israrlı olsa kendisinin cumhurbaşkanı seçilmesi ile sonuçlanabilecek bir süreci başlatmak yerine koalisyon ortağının cumhurbaşkanı seçilmesine destek olmuştur.)
- Siyasetin “meslek” haline getirilmeden, hırssız ama iddia ile yapılabileceğini göstermiştir.
- Siyasete dürüstlüğü, sadeliği, doğru konuşmayı, sempati ve espiriyi siyasal erdemler olarak taşımış, sade vatandaş gibi siyaset yapmıştır.
Erdal İnönü, parti içinde demokrasinin, hoşgörü ve anlayışın gelişmesi için önemli kazanımların yolunu açmıştır;
- Partinin tüm üyelerinin katıldığı önseçim,
- Seçimle gelinen görevler için kadınlara kota tanınması,
- Gölge kabine hep bunlara örnektir.
Güneydoğu Anadolu’da bugün olanları onaltı yıl önce görerek, etnik bir ayrışmanın önüne geçmek için Kürt kökenli milletvekili adayları gösterip onların milletvekili olmasını sağlayan ancak daha ilk gün ihanete uğrayan da Erdal İnönü’dür.
Bu ve daha bir çok özelliği ve bilim adamı kimliği ile Erdal İnönü demokrasi tarihimizdeki saygın yerini almıştır.
