Troçki İstanbul’a geldi
Lenin’in 1924’te ölümünün ardından Stalin’le girdiği iktidar kavgasını kaybeden Leo Troçki, önce parti içinde izole edilerek Kazakistan’a sürüldü, ardından da 12 Şubat 1929’da politik göçmen olarak İstanbul’a geldi. 1932 yılına kadar Büyükada’da yaşamasına rağmen, 20 Şubat 1932’de Sovyet hükümeti tarafından vatandaşlıktan çıkarılınca politik göçmen statüsü tehlikeye girdi. Türk hükümetinin güvenliğini sağlamaya devam etmesine rağmen Türkiye-Rusya ilişkilerinin gelişmesi ve Başbakan İsmet İnönü’nün 25 Nisan-10 Mayıs 1932 tarihleri arasında Sovyetler Birliği’ni ziyaret etmesi, Troçki’yi tedirgin etti. Bunun üzerine 1933 başında Fransa’ya, oradan da Norveç’e gitti. 1937’de geçtiği Meksika’da, 3 yıl sonra Stalinci ajan Ramon Mercader tarafından öldürüldü.
Troçki’nin İstanbul Büyükada yılları yazar olarak çok verimli geçti. Sürekli Devrim, Stalin Grubunun Hatası, Rus Devrimi Tarihi, Çin Devrimi’nin Sorunları ve Hayatım gibi eserleri burada şekillendi. Troçki bir de tekne almıştı. Boş zamanlarının çoğunu Rum balıkçı Haralambos ile birlikte balık tutarak değerlendiriyordu. Kaldığı Arap İzzet Paşa Yalısı yanınca bir süre Moda’ya yerleşmiş, fakat Büyükada’ya duyduğu özlem nedeniyle daha sonra yeniden Büyükada’da Yanaros Köşkü’ne taşınmıştır.
