Ankara, başkent oldu
Lozan Barış Antlaşması’nın TBMM tarafından onaylanmasından sonra İstanbul, işgal kuvvetleri tarafından tahliye edilmeye başlandı. İşgal kuvvetlerinin İstanbul’dan ayrılması, hükümet merkezinin neresi olacağı tartışmalarını da beraberinde getirdi. 9 Ekim 1923’te İsmet Paşa ve 14 arkadaşı, Ankara’nın başkent olmasını öngören önergeyi Meclis’e verdi. İsmet Paşa’ya göre Ankara’nın başkent olması, tamamen iç ve dış nedenlere bağlıydı:
“Lozan’da Batı dünyasının murahhasları, mütehassısları, diplomatları ile görüşüyorum. Bunlar İstanbul Hükümeti’ni, İstanbul muhitini tanıyan insanlar ve yeni devletin o muhitin insanlarına göre kurulmasını arzu ediyorlar. Bunu her hallerinden anlıyorum. Bizim bakımımızdan meselenin daha ehemmiyetli ve değişik cepheleri var. Bir defa Boğazlar askeri bakımdan tamamıyla açık, tamamıyla emniyetsiz. Bu vaziyetteyiz. Lozan Antlaşması’yla elde edebildiğimiz neticeler ve tarihi şartlar bizi endişeye sevk ediyor. Ayrıca Anadolu’nun ortasında bulunarak ve bir Anadolu hükümeti olarak yeni devleti çalıştırmak istiyoruz.”
İsmet Paşa’ya göre Ankara’nın başkent olmasının hilafetle hiçbir ilgisi yoktu. Meclis’te oylanan önerge sonucunda 13 Ekim 1923’te Ankara başkent ilan edildi.
