Nyon Antlaşması
İspanya İç Savaşı 1936 yılında başlamış, Almanya, İtalya ve Sovyetler Birliği savaşa ideolojik sebeplerden müdahil olmuşlardı. Akdeniz’de deniz kuvvetleri açısından avantajlı durumda olan İtalyan denizaltıları, Cumhuriyetçilere yardım malzemesi götürdüğünden şüphelendikleri yük gemilerini batırmaya başlamışlardı.
Bu durumu önlemek ve Akdeniz’de seyir emniyetini sağlamak amacıyla İngiltere, Bulgaristan, Mısır, Fransa, Yunanistan, Romanya, Türkiye, SSCB ve Yugoslavya arasında, İsviçre’nin Nyon kasabasında 14 Eylül 1937 tarihinde bir antlaşma imzalandı. Buna göre Türkiye, Karadeniz ve Akdeniz’de kendi sahillerini kontrol ve emniyet altına alacak; aynı zamanda İngiltere ve Fransa gemilerinin gerektiğinde üslenmesine izin verecekti. Antlaşmaya imza atan diğer milletler sadece kendi sahillerini kontrol etme görevini almışlardı.
Hazırlanan pakt, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras tarafından hükümete gönderildi. Fakat Başbakan İnönü, antlaşma hükümlerinin Türkiye’yi silahlı bir müdahaleye zorlamayacağı konusunda diğer Dışişleri Bakanları’nın garanti vermesini istedi. Bunun üzerine Tevfik Aras, İngiliz ve Fransız Dışişleri Bakanlarıyla görüşerek bu hususta yazılı bir garanti talep etti. Aras’ın bizzat kendisinin kaleme aldığı garanti belgesinin imzalanması, bu hususta endişeleri olan İnönü’ye rahat bir nefes aldırdı.
