Teşkilat-ı Esasiye Kanunu
Yeni Türkiye’nin ilk anayasası olan “Teşkilat-ı Esasiye Kanunu”, 20 Ocak 1921 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. 23 maddeden oluşan bu kısa anayasa, üç yıl sonra kabul edilecek olan 1924 Anayasası’nın, yani Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk anayasasının da temelini oluşturuyordu.
Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun temel maddeleri şöyleydi:
• Hâkimiyet kayıtsız ve şartsız milletindir.
• Yürütme gücü ve yasama yetkisi, ulusun tek ve gerçek temsilcisi olan Büyük Millet Meclisi’nde belirir ve toplanır.
• Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisi’nce yönetilir ve hükümeti “Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti” adını taşır.
• Büyük Millet Meclisi, vilayetler halkınca seçilen üyelerden kurulur.
• Şer’i hükümlerin yerine getirilmesi, bütün yasaların konulması, değiştirilmesi, kaldırılması, antlaşma ve barış yapılması ve savaş kararı verilmesi gibi temel haklar Büyük Millet Meclisi’nindir.
• Bakanlar Kurulu’nun görev ve sorumluluğu özel yasayla belirtilir.
• Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nca seçilen başkan bir dönem süresince Meclis adına imza atmaya ve Bakanlar Kurulu kararlarını onaylamaya yetkilidir. Bakanlar Kurulu üyeleri, içlerinden birini kendilerine başkan seçerler. Ancak Büyük Millet Meclisi Başkanı Bakanlar Kurulu’nun da doğal başkanıdır.
